Omuz Çıkığı

Çıkık iki ya da daha fazla kemiğin bir araya geldiği eklemlerde olur. Eklemi oluşturan kemik yüzler arasında ayrılma olur. Tüm eklemler arasında en sık çıkık görülen eklem omuz eklemidir. Çıkıklar daha çok ön tarafa doğru olmaktadır

Özellikle 20-25 yaşlarında çoğunlukla spora bağlı yaralanma sonrasında görülen omuz çıkığı doğru tedavi edilse bile eklem çevresi yumuşak veya kemik dokuda oluşan kalıcı hasara bağlı %55-95 oranında tekrarlayabilir.

Temas ve çarpma olasılığı yüksek olan Amerikan futbolu, güreş, futbol veya basketbol gibi sporlarda, güçlü bir atma, kaldırma, vurma veya döndürme gerektiren her türlü aktivite sonucu oluşabilir. Yani omuz çıkığına sebep olan nedenleri kısaca;

– Omuz üzerine düşme

– Çarpışma

– Başka bir kişi tarafından abdüksiyon-eksternal rotasyon yönünde omuzun zorlanmasıdır.

– Omuzun arkasından darbe alınması olarak sıralayabiliriz.

Popülasyonda daha çok 18-25 yaş erkeklerde omuz çıkığını görmekteyiz. Genç erişkinlerde genellikle direkt travma ve spor sırasında olmaktadır. İlerleyen yaşta ise en sık düşmelere bağlı görülmektedir.

Çıkığın tekrarlaması en sık görülen komplikasyondur. Bu yüzden tedavisinde temel amacımız omuz stabilitesini en üst düzeye çıkarmak olmalıdır. Bunun dışındaki amaçlarımız provokatif hareketlerden kaçınmak ve omuz çevresi kasları kuvvetlendirmektir.

Genç yaşta anterior omuz çıkığı olan hastalarda tekrar çıkma riski çok fazladır, bu nedenle tedavisi gerekmektedir. Akut çıkıklarda erken dönemde redüksiyon gereklidir. Travmatik ve atravmatik çıkık olarak ikiye ayrılan omuz çıkıklarında atravmatik tip fizik tedavi ve konservatif metodlara iyi cevap verir. Akut çıkıklarda tekrarlama riski yüksek olmasına rağmen tedavi tartışmalıdır ve hastaya göre belirlenmelidir.

Omuz Eklemi Çıkıkları Belirtileri

– Omuzun gözle görülebilecek şekilde deforme olması

– Şişlik

– Morarma

– Ağrı (özellikle kolun yukarı doğru kaldırılmasıyla)

– Omuzunu hareket ettirmekte zorluk

HANGİ DURUMDA CERRAHİ YAPILMALIDIR?

Birden çok omuz çıkığı olduğunda cerrahi tedavi seçeneği düşünülmez. Fakat genç ve aktif olarak spor yapan bireylerin omzu ilk defa çıkmış olsa bile cerrahi tedavi tercih edilmelidir.

OMUZ ÇIKIKLARININ FİZİK TEDAVİ İLE DÜZELMESİ MÜMKÜN MÜDÜR?

Sonuç olarak redüksiyon öncesi ve sonrasında ayrıntılı radyolojik değerlendirme yapılarak ve nazik bir redüksiyon manevrası ile bu tür kırıklıçıkıkların konservatif tedavi edilebilmesi mümkündür. Omuz eklemi hareketliliğini kaybetmemesi için tedaviden hemen sonra hafif egzersizler ile çalıştırılmaya başlanır.

• Rehabilitasyon süreci tamamlandığında 6 ay kadar temas sporlarından uzak kalınması,
• Yapılan egzersizlerin acı veya ağrıyı tetiklediği anda bırakılması,
• Egzersiz programının her gün düzenli olarak uygulanması,
• Spor yaparken omuz koruyucular kullanılması,
• Özellikle düşme gibi ani el ve kol hareketlerinin kullanılacağı travmalara karşı önlem alınması önerilir.

İYİLEŞME SÜRESİ

Bu süre kişiden kişiye farklılık gösterse bile,  Çıkık ameliyatlı veya ameliyatsız tedavi edildikten 2 hafta sonra, hastalar omuz ekleminde hareket kısıtlılığı açısından tekrar hekim tarafından değerlendirilir.

Genellikle redüksiyondan 2-3 hafta sonra omuzluklar çıkartılabilir ve hastaya hareket aralığı kısıtlı ve hafif fizik tedavi hareketleri verilir. Fizyoterapist eşliğinde iyileşme süreci 4-6 hafta kadardır.

Fizik tedavide omuz kasları ve omuz hareket kabiliyetini güçlendirici hareketler temel alınarak hastaya egzersiz planlaması yapılır. Fizik tedavi sürecinde hastanın ağrıları olabileceği için hastaya ağrı kesici ya da kas gevşetici ilaçlar verilebilir.

Ameliyattan sonra 1 ay kadar bir süre günlük aktivitelerinde yardıma ihtiyaç duyabilirler.